Huid zonder pigment door de pigmentstoornis vitiligo

Door de aanmaak van pigment in de huid kan deze van kleur veranderen. Zo worden we in de zomer bijvoorbeeld lekker bruin wanneer we een dag op het strand hebben gelegen. Echter, er kunnen ook stoornissen ontstaan bij de aanmaak van pigment, waardoor afwijkend gekleurde vlekken op bepaalde plekken op het lichaam ontstaan.

Een pigmentstoornis waarbij witte plekken van verschillende groottes en vormen ontstaan, is vitiligo. Deze ziekte kan veroorzaakt worden door een aantal factoren en brengt specifieke verschijnselen met zich mee. Daarnaast zijn er een aantal behandelmethoden beschikbaar en je kunt zelf ook maatregelen ondernemen om de pigmentvlekken te verminderen. Dit kom je allemaal in dit artikel te weten.

Verschijnselen van vitiligo

Vitiligo is een pigmentstoornis waarbij je huid zonder pigment hebt doordat delen van de huid en/of het haar het pigment zijn verloren. Als gevolg ontstaan er melkwitte plekken die kunnen verschillen in grootte en vorm. Ongeveer 0,5 procent van de wereldbevolking lijdt aan deze aandoening. Uit onderzoek is gebleken dat vitiligohuid pigmentcellen, ook wel melanocyten genoemd, in zijn geheel mist, waardoor dus ook geen pigment gemaakt kan worden.

Op elke leeftijd kun je deze aandoening krijgen, maar bij ongeveer de helft van de patiënten ontstaat de aandoening voor het 20ste levensjaar. Een nog grotere groep krijgt de ziekte voor zijn 30ste levensjaar. Vitiligo is uiteraard een medisch probleem, maar brengt ook psychosociale problemen met zich mee, aangezien mensen zich er lelijker door kunnen voelen en een verlaagde levenskwaliteit kunnen ervaren.

Over het hele lichaam kunnen de melkwitte vlekken voorkomen en ze kunnen zich ook geleidelijk aan uitbreiden. De rand is vaak donkerder dan de normale huid en in het haar kunnen ook vitiligoplekken ontstaan, waarbij eveneens witte strengen haar zichtbaar zijn. Het verloop van de ziekte is moeilijk te voospellen, maar vaak wordt de ziekte wel erger over tijd. Een spontaan herstel komt overigens ook regelmatig voor, maar dit is meestal wel onvolledig. Vitiligo op je gezicht, handen en lippen geneest bijna nooit spontaan.

Oorzaken van vitiligo

Er is niet één specifieke oorzaak van deze huidaandoening, maar erfelijke factoren spelen een grote rol. Zo kunnen eeneiige tweelingen zelfs op dezelfde plaatsen witte plekken ontwikkelen. Daarnaast zijn twee andere oorzaken mogelijk.

 

1. Auto-immuunziekte

Veel onderzoekers beweren dat vitiligo een auto-immuunziekte is, oftewel een stoornis aan het immuunsysteem en het afweermechanisme van het lichaam. Als auto-immuunreactie veroorzaakt vitiligo zodoende de vernietiging van pigmentcellen in de huid. Deze theorie is ontstaan doordat andere auto-immuunziekten vaker bij mensen met vitiligo voorkomen.

 

2. Pigment-cel vernietiging

Een tweede mogelijkheid is dat pigmentcellen vernietigd worden door stoffen die vrijkomen bij de aanmaak van melanine, het huidpigment. Normaal gesproken is er een beschermingsmechanisme in pigmentcellen aanwezig dat deze stoffen onschadelijk maakt, maar dit mechanisme kan afwezig of ontregeld zijn. Deze theorie is ontstaan doordat mensen met vitiligo vooral witte plekken hebben in gebieden die normaal gesproken het meest gepigmenteerd zijn.

Behandelingen voor vitiligo

Er zijn diverse behandelmethoden ontwikkeld om vitiligo te bestrijden, maar geen enkele therapie garandeert genezing. Veel behandelingen zorgen voor een genezingspercentage van 25 tot 75 procent, wat afhankelijk is van de plek waar het zit op het lichaam. Behandelingen van het gezicht hebben bijvoorbeeld over het algemeen meer succes dan bij de handen en voeten. De kans op succes wordt daarom ook afgewogen tegen de mogelijke bijwerkingen en de langdurige belasting die de behandeling met zich meebrengt. Er zijn een aantal meest toegepaste behandelingen beschikbaar.

Bleken van de normale huid

Zoals bij andere pigmentstoornissen ook weleens gebruikt wordt voor donkere pigmentvlekken, is het mogelijk om de normaal gekleurde huid bij patiënten iets te bleken, waardoor de huid in zijn geheel egaler van kleur wordt. Deze methode wordt gebruikt bij patiënten die een erg uitgebreide vorm hebben van vitiligo, waarbij er nog maar weinig normaal gepigmenteerde gebieden op de huid zijn. Dit bleken van de huid wordt vaak gedaan door een hydrochinon crème of met een pigmentlaser.

Corticosteroïden

Een andere behandelmethode is het toepassen van sterke tot zeer stere corticosteroïd-houdende crèmes. Dit kan in sommige gevallen succesvol uitpakken, vooral in het geval van beginnende vitiligo om verdere uitbreiding te voorkomen. De crème moet in dit geval één keer per dag op de vitiligovlekken aangebracht worden, maar het mag niet te lang achter elkaar gebruikt worden. Dit komt door de schadelijke bijwerkingen die het op de lange termijn kan hebben. Na hooguit drie weken zal blijken of de behandeling effectief is.

Huidtransplantatie

Wanneer vitiligo zich in beperkte mate heeft gemanifesteerd op iemand zijn of haar huid kunnen kleine stukjes normale huid getransplanteerd worden. Dit gebeurt onder een plaatselijke verdoving en de behandeling wordt alleen toegepast bij mensen bij wie de vitiligo tot rust gekomen is. Daarnaast is het een mogelijke behandeling na een belichtingstherapie.

PUVA behandeling

Bij een PUVA behandeling, wat staat voor psoralenen ultraviolet licht type A, wordt de huid gevoeliger gemaakt voor UV-licht met een speciale stof. Deze stof is psoraleen en het kan toegediend worden via orale tabletten of een smeerbare crème. Ook kun je de stof in badwater laten oplossen. Er kunnen bijwerkingen ontstaan naar aanleiding van deze behandeling, zoals jeuk en misselijkheid, met name wanneer de tabletten gebruikt worden. Ook is er een verhoogd risico op het ontwikkelen van kanker.

UVB smalspectrum belichting

Dit vormt de meest effectieve behandeling tegen vitiligo en wordt uitgevoerd met ultraviolet licht type B met een golflengte van 311 nanometer. Bij deze behandeling wordt je twee keer per week in een speciale lichtcabine geplaatst. Na ongeveer zes weken tot een jaar kan terugkeer van pigment optreden, wat re-pigmentatie genoemd wordt. Deze terugkeer is dan zichtbaar in de vorm van bruine punten en kan tot 75 procent voor re-pigmentatie zorgen op de aangedane huid.

Deze behandeling kan soms jaren achter elkaar uitgevoerd worden, met rustpauzes tussendoor, waarna een goed resultaat verkregen kan worden. Er kan echter ook een averechts effect optreden, waarbij de normaal gepigmenteerde huid bruiner wordt. In dit geval zullen de witte vlekken alleen maar meer opvallen ten opzichte van de andere huid. Toch heeft UVB smalspectrum belichting de voorkeur boven PUVA, omdat een PUVA behandeling over het algemeen meer bijwerkingen veroorzaakt.

Voorzorgsmaatregelen tegen vitiligo

De witte vlekken worden als een afwijking gezien en zodoende willen mensen het graag verbergen. Daarom kun je kiezen voor camouflage van deze vlekken met make-up. Zo wordt de huid zonder pigment minder zichtbaar en kun je enigszins verbergen dat je aan de huidafwijking lijdt. Echter, make-up heeft geen genezende werking. Wel zijn er speciale medische camouflagecrèmes, welke je met behulp van instructies van een huidtherapeute zelf toe kunt passen. Het is in dit geval net als bij een kleurplaat belangrijk dat je binnen de randjes van de plek blijft, anders creëer je juist een donkere rand!

Verdere maatregelen die je kunt nemen, is de blootstelling aan zonlicht verminderen, aangezien de vitiligoplekken dan kunnen verbranden. Bescherm de huid daarom altijd goed door middel van bedekkende kleding of door een goede zonnebrandcrème met een beschermingsfactor van minstens 15 of hoger. Dit heeft tevens als voordeel dat de normaal gepigmenteerde huid ook minder afsteekt tegen de huid zonder pigment.